Gửi chị mà em hay nghe podcast

Em là học sinh lớp 12. Rất thích nghe podcast của chị nó mang lại cho em những năng lượng tích cực và điều bổ ích và em cũng muốn hỏi chị làm sao để có được nhiều cơ hội việc làm như chị khi lên đại học ạ. Ví dụ như dc làm ở đài truyền hình giống chị. Cảm ơn chị đã đọc bài viết của em và em rất mong chị trả lời lại em ạ 😍

Trước hết là ấn tượng của chị khi mà đọc email của em đó là, chị cảm thấy em là một bạn học sinh lớp 12 có tinh thần và ý chí cao, chị nhận thấy điều này rất rõ sau khi đọc câu hỏi của em. Mới học 12 thôi mà em đã lo trước về tương lai, công việc sau này rồi. Đoán chừng em cũng là một người có cá tính khá giống chị, rất thích tìm hiểu, khám phá và mong muốn nhiều thứ. Sương sương là chị cảm nhận được như vậy.

Để mà giải đáp thì chị xin phép chia sẻ cái câu chuyện của mình, để thông qua đó, em có thể tự đúc rút ra bài học cho mình nhé. Chị không muốn nói nó là kinh nghiệm, vì nghe nó "kinh kinh" thế nào ý, bài học thôi, cho nhẹ nhàng nhớ.

-----------------------

Hồi 12 của chị có thể khoanh tròn bởi cụm từ đó là "mông lung, vô định". Chị được học trong một ngôi trường có chất lượng giáo dục đào tạo tốt, nhưng về khoản hướng nghiệp thì hoàn toàn không có, hầu hết các thông tin muốn làm và muốn biết thì phải tự gia đình và bản thân lo lấy. Chị cảm thấy mình như một đứa gọi là kiểu "học mà không biết hành" ý. Chỉ biết học toán, văn, anh rồi thêm sử, địa và giáo dục công dân để thi. Còn đâu kiến thức về ngành đào tạo, cơ hội việc làm hay các trường thi nào là hoàn toàn mù hết, không có biết một cái gì hết. Nhiều lúc thấy tự ti về bản thân vô cùng, hỏi cũng không biết hỏi ai, mà có người để hỏi thì lại sỹ diện, sợ người ta nói mình ngu, mình dốt nên cũng không dám hé lời. Đây là một cái suy nghĩ rất ngớ ngẩn, các em đừng bao giờ nên nghĩ như thế nhé, tránh làm mất đi cơ hội của chính bản thân mình. Mà đã là cơ hội rồi thì đến nhanh và đi cũng lẹ.

Tệ là thế nhưng đại khái chị vẫn còn lại một chút may mắn, chưa có điện thoại thôi nhưng được cái máy tính là có rồi và còn có thể kết nối mạng. Đến đợt thầy cô bảo chuẩn bị tinh thần đăng ký nguyện vọng làm hồ sơ, lúc đấy mới cuống cuồng lên mở mạng ra tra cứu này nọ. Tra hết google đến youtube, lại thêm ở facebook (thời điểm đó thì 3 kênh này là chủ yếu). Check đông tây rồi nam bắc, tựu chung lại là tìm thì có thấy nhưng vấn đề là không hiểu gì. Ê kiểu nhiều lúc tìm ra rồi nhưng không hiểu tường tận mà vẫn mông lung. Giống như là một bài toán hình, phải chứng minh 3 điểm thẳng hàng, chứng minh xong mà không biết nó đúng hay sai ý. Kiểu ở giữa, không biết đi đâu, đi sang bên trái hay bên phải hoặc cũng có thể đứng im.

12 mà, mới 17 tuổi, còn quá non và xanh, làm gì có chuyện tấn công được ai. Người ta không thèm chấp là may lắm rồi. Đợt đấy còn 1-2 tháng để chuẩn bị trước khi đăng ký nguyện vọng, thế là tranh thủ mình tìm cách tấn công luôn. Xem lượn một vòng các mạng rồi rút lại một câu cho nó vuông đó là nếu không biết mình thích gì, giỏi gì, đam mê gì thì lao đầu đi làm. Rồi chọn ra 1 việc thích nhất là được. Okay... triển luôn và ngay.

Lên mạng bây giờ tìm một công việc không hề khó. Rất rất là nhiều, vô vàn luôn. Nhưng để tìm được một công việc thực sự để mình dành rất tâm trí và nhiệt vào đó thì rất là khó. Trường hợp của chị thì chưa nghĩ đến việc đáp ứng được tiêu chí đó mà đã lao vào các cái bẫy vô cùng tinh vi đã được bắt sẵn. Ôi nói đến đoạn này mà cứ cảm giác như mình đang là một con gà công nghiệp vừa mới được thả ra ngoài rồi tự đi tìm mồi ăn ý.

Lúc đó rất nổi cái công việc đó là tiếp thị liên kết accesstrade. Hiểu đơn giản là chuyển đổi link dịch vụ, đơn hàng thành link của mình, sau đó đi page link đó khắp các tường, bài viết hoặc đội nhóm nào đó. Để khi có ai click vào và giao dịch thì mình sẽ nhận được hoa hồng. Việc nó cũng đơn giản thôi nếu không muốn nói là dễ như ăn bánh, không có vấn đề gì là lớn mà đến đứa lớp 12 không thể làm được. 

Nói kỹ hơn thì cái việc tiếp thị này nó không phải là việc vớ vẩn hay là không trong sáng, vấn đề là ở cái con gà quá non xanh, nhìn đời bằng mắt đầy màu hồng và người hướng dẫn không có tâm, thiếu chuyên nghiệp và có toan tính lừa đảo (dùng nhiều từ khóa mạnh thế này không biết có sao không nữa, thôi kệ đi, đây đúng là thứ mình muốn miêu tả). Điều kỹ này chị biết được sau khi đã bị lừa xong và đã quá muộn để quay trở lại. 

Quy trình tìm việc của một cái người mới bắt đầu đó là join nhóm việc làm, up status "em học 12 muốn tìm một công việc". Sau đó chỉ cần chưa đầy 1 tiếng là hàng loạt các anh, chị, các người "cò, mồi"... bình luận và tấn công nhiệt tình vào mục tin nhắn của bạn. Lúc đọc thì thấy nhiều việc nha, nhưng không hiểu kiểu gì lại bị cái bà này bà ý dụ được mới hay (người này chính là người hướng dẫn chị trong khi làm việc này). Bà cô ý nói có việc muốn giới thiệu rồi chính bản thân chị đang bầu em bé mà còn có thể làm được, tháng chơi thôi cũng kiếm được 5-7 triệu nuôi con mà không cần nỗ lực nhiều. Chị cũng hướng dẫn cho rất nhiều bạn trẻ khác như em... bla bla... (những dòng hứa hẹn cực kỳ thuyết phục). 

Và chị nhận lời bà cô ấy xong thì bà cô có nói là em muốn làm thì phải học, học thì 399k, chuyển khoản xong thì mình nói chuyện tiếp. Nói thật với các em, chị tin sái cổ, không có câu hỏi nào thắc mắc cũng như vấn đề cần trao đổi thêm, chỉ biết là mình cần việc và muốn làm nhiều việc nhất có thể để tìm xem đâu là "chân ái". Thế là phút chốc chuyển khoản luôn số tiền kia, rồi bà cô này cho vào đủ loại nhóm rồi hướng dẫn làm. Chị cũng làm y như hướng dẫn là chạy các đơn hàng quần áo, dày dép này kia page đủ các loại nhóm. Làm được 1 tuần đầu hăng say lắm, vì cũng được bà cô lưu ý trước rồi, là em không vội được, làm từ từ mới có kết quả. Thế là 1 tuần sau vẫn không được, nhắn tin hỏi bà này liên tục thì chốt lại bà có nói là, hay thôi em chuyển sang làm dịch vụ tài chính đi, đừng mua bán nữa, nó ít được lắm. Tài chính thì em join mấy nhóm v*y hay nhóm mà người khác cần money ý thì page vào. Thành công là em vang dội luôn, nhiều hoa hồng lắm.

Rồi chị thấy là làm việc này nó cứ trắng não với đen tay nên bảo bà là còn cách nào khác để làm có hoa hồng không. Bà này được cái nhiệt tình lắm cơ, em tìm bạn nào giống như em muốn tìm việc, xong hướng dẫn bạn như chị hướng dẫn em, tiền bạn ý nộp cho em là 399k thì em được trích hoa hồng.

Écccc

Chị khóc tiếng động vật luôn các em ơi... Không còn câu từ nào để nói luôn, làm không được rồi lại định lùa thêm gà giống mình ư. OMG sao cuộc đời lại có những loại như thế này nhỉ, mà họ lại tồn tại một cách vinh quang rạng ngời ở đây. Ôi xin lạy bà cô 3 vái luôn.

Chị biết là việc này không ổn rồi nên cũng không muốn người khác như mình vào thêm đây, nhất là mình lôi vào, thật là tội lỗi. Rồi chị ngây thơ nhắn lại bà cô là có thể xin lại tiền kia không, vì mình không muốn làm nữa. Các em đoán xem bà cô trả không?

Không đâu mấy má ơi, có ai ăn vào rồi mà nhả lại ra chưa, chỉ có đi ra từ chỗ nào đó chứ không nhả lại được. Không làm được tích sự gì lại còn bị mất tiền, bị lừa trắng mắt, cay quá thì nhắn lại mấy tin chửi bà cô. Vì là bực bà này quá nên sau khi mâu thuẫn là chị chặn với lại xóa chat luôn nên không còn để mà chụp lại màn hình cho các em đọc. Đại khái chị nói bà cô làm ăn thất đức, lừa trẻ con... rồi thêm vào mấy câu từ khác nữa. Bà cô đọc rồi trả lời rất mượt các em ạ. Chị đây không lừa ai, em tự muốn, em tự làm, chị chỉ hướng dẫn. Em tự xem lại phát ngôn của mình.... 

Ạ...

Đến nước này thì chỉ biết ạ thôi chứ biết làm gì nữa bây giờ, lượn luôn cho nước nó trong. Một cốc nước bẩn rồi thì thêm nước trong vào nó vẫn bẩn, nhưng nước trong mà chỉ cần 1 giọt bẩn thôi thì nó sẽ thành nước bẩn ngay.

Đó là lần vào đời đầu tiên của chị, lần thứ 2, chiêu thức mới hơn chút xíu. Việc này là trả lời tin nhắn trực page. Trước là bà cô, còn lần này là bà chị xinh đẹp nha. Giống nhau là dù là bà cô hay bà chị thì 2 người này đều chủ động ib trước. Rút kinh nghiệm từ bà cô kia thì đến với bà chị này Thanh có cảnh giác hơn một chút. Đó là vòng 1 vòng xem kênh bà này có gì, mọi thứ có thật không, đọc hết bài viết và bình luận. Thấy ổn ổn thì mới chat lại. Bà chị này nói về việc trực thì không vấn đề gì khó, chỉ là có sắp xếp được thời gian hay không thôi. Chị có nói là được, thế là triển khai luôn. Bà chị nói là vì chúng ta không biết nhau, để mà làm tin thì em cọc 100k tiền thẻ điện thoại cho chị, sau đó làm hết 1 tháng thì tiền này sẽ trả vào lương tháng sau. Thấy là oh chỉ làm tin thôi, tháng sau trả lại, không bị mất như bà cô kia nên không vấn đề gì cả, trước sau tiền vẫn là của mình. Chị lao đầu đi mua thẻ điện thoại trong khi trời mưa to các em ạ. Về chụp ảnh mặt trước mặt sau thẻ rồi gửi mã code thế là 3 giây sau bà chị biến mất như chưa từng tồn tại. Bay nhanh hơn cả tàu siêu tốc. Để lại con gà bớt ngơ ngơ thành ngu ngơ luôn tại chỗ.

Sững sờ các em ạ. Không thể tin nổi là bản thân lại ra nông nổi này. Đến bây giờ câu chuyện này chị cũng không dám nói với bố mẹ mình, vì sợ bị chửi. Tiền nộp cọc thì cũng không phải tiền của chị, đó toàn là tiền bố mẹ cho ăn sáng hay là tiền tết được mừng tuổi, chứ tầm 12 đi học này lấy tiền đâu ra, 1-2k ăn kẹo mút vẫn còn phải ngửa tay xin nữa là. 

---------------------------------

Sương sương là vậy, đây là 2 trong rất nhiều câu chuyện bị lừa khác các em 12 ạ. Nghe xong các em có bị ớn người không, có cảm giác chị như một con gà công nghiệp biết kể chuyện cười. Đúng là cười không nổi mà khóc không xong. Giờ ngồi nghĩ lại thấy mình nhiều vấn đề thực sự luôn ý.

Thứ nhất là thiếu kiến thức. 

Đang ở trong một môi trường trong sạch, bước ra ngoài tiếp xúc với khói bụi, đủ các loại bụi từ đường, sỏi, đá và bụi mịn cũng có. Bản thân không đủ kiến thức, kỹ năng để xử lý thế là chồng chất các vết bẩn. Tích quá lâu thì sinh ra mụn, ngứa tay thì chọc nó. Rồi nó lan ra các phần khác và hình thành sản phẩm mới. Nói kiểu ẩn dụ như này các bạn có hiểu không?

Kiến thức quan trọng vô cùng, đặc biệt là kiến thức thực tế của mình. Khi chưa đủ kiến thức thì an phận mà học hành tập trung cho tường tận, rốt ráo đi đã. Gươm chưa sắc, kiếm thì mòn, chân thì yếu thì không ra ngoài xã hội được đâu.

Thứ hai, ích kỷ có thể khiến mình tụt hậu. 

Một trong những lí do, chị bị lừa nhiều đó là việc không muốn chia sẻ cơ hội với các bạn khác. Lúc đấy chị biết là các bạn giống như mình cả, chỉ học thôi thì làm gì có đứa nào nghĩ đến việc đi làm đâu. Mình nghĩ đến đi làm trước là mình giỏi hơn nó, thế thì mình phải kín miệng, không nói linh tinh để nó đi làm rồi nó làm giỏi hơn mình thì toang.

Ôi má ơi... chịu luôn ý, lúc đấy không hiểu sao chị lại nghĩ là có gì cũng phải ôm lại, giữ bên mình, nhất định không thể để người khác giỏi hơn, nếu giỏi hơn là mình sẽ bị chúng nó ngồi lên đầu. Đây là lời cảnh tỉnh cho bạn nào đang như chị khi đó, hãy dập tắt và loại bỏ nó ngay. Vì ý nghĩ này chỉ có ở những kẻ tiểu nhân, hèn hạ thôi. Chỉ có những kẻ đó mới sợ người khác giỏi hơn mình và những kẻ này xung quanh cũng chỉ tiếp xúc được với những người tương tự, không có ai giỏi mà nắm tay cùng kéo mình lên được đâu. 

Chính vì không nói, giấu đi nên không ai khuyên hay góp ý được. Nếu nói ra thì biết đâu ai đó từng làm hoặc trải qua rồi họ khuyên dừng lại thì mình không bị mất tiền oan và uổng công việc lẫn thời gian.

Thứ ba đó là khi chưa có giá trị thì đừng đi làm vội. 

Đây là sự thật, có nhiều lời bình luận là đi làm dần dần rồi có giá trị dần. Không phải nha... cái đó là có thêm kiến thức, kỹ năng và năng lực chứ còn giá trị thì không phải cái đó nha. Không biết các em đã nghe đến câu ngưu tầm ngưu - mã tầm mã hay là nồi nào úp vung nấy hay chưa?. Ví dụ nhé công ty có môi trường tốt, đồng nghiệp hòa nhã, mối quan hệ và tương lai rộng mở vậy thì em có điều gì để họ thấy họ cần em. Em bảo cho em vào học rồi có sau thì xin lỗi, nhà tuyển dụng chắc họ chạy lâu rồi. 

Giá trị ở đây không phải cái gì quá to tát, giá trị có thể là một kỹ năng nào đó em làm tốt. Ví dụ như em có thể đi kết nối với con người tốt, em có nụ cười tươi, em có khả năng tư vấn, em có năng lượng tích cực,... Đó là những thứ giá trị nhỏ, dần dần về lâu dài hơn thì các em nên thêm cả những kỹ năng mềm cần thiết khác như là giao tiếp, thuyết trình, phong cách cá nhân,....

Cuối cùng là trả lời câu hỏi ngoài lề một chút, đó là việc chị có công việc ở đài là như thế nào. Đính chính lại một chút là chị làm cộng tác viên ở đài phát thanh Hà Nội nhé, không phải đài truyền hình. Việc này là do chị có duyên đi, chị gia nhập câu lạc bộ MC ở trường học, sau đó được các anh chị giới thiệu và được làm cộng tác viên bên đài thôi. 

--------------------

Okay.... nội dung hôm nay đã quá dài rồi, 12 ơi! chị chỉ muốn nói là cho dù các em làm gì ở thời điểm này thì nên nhớ việc học và ôn thi vẫn là quan trọng nhất. Mình còn mông lung, chưa rõ vấn đề này, vấn đề kia thì hãy mạnh dạn hỏi và chia sẻ cho những người xung quanh, đừng giấu tự làm một mình. Hãy nhìn cuộc sống dưới lăng kính thực, đừng bị ảo giác hoặc bị che mắt bởi lòng tham mà đánh mất thời gian và đánh mất chính mình nhé.

Hm... hôm nay thực sự chị rất vui vì nghĩ ra ý tưởng mới và dựng một chuyên mục mới cho các bạn lớp 12 (các bạn lớp 10, 11) nghe dần cũng được nha. Nếu như các bạn muốn hỏi thêm hay muốn chị chia sẻ thêm về vấn đề nào thì hãy liên hệ với chị nhé.

Chuyên mục này sẽ được phát sóng vào 22h tối thứ 6, hãy đón nhận nó và hoàn thiện mình tốt hơn mỗi ngày nha.

Yêu các bạn 💓